HET SCHRIJFPROCES
‘Zie je die voetbalkantine? Die hebben ze te danken aan Het Goede Heertje.’ Het was die achteloze opmerking tijdens een autoritje door Amsterdam die alles in gang zette. Het idee om dit verhaal in boekvorm te gieten ontsproot kort daarna en alles kwam in een stroomversnelling. En zo houdt de flamboyante, vreemde en intrigerende Kees van Harreveld ons al ruim een jaar bezig.
Aan het begin van de speurtocht in verschillende archieven, leek er weinig bewaard gebleven. Gelukkig liepen we daarbij aan de hand van vele vriendelijke en geduldige archiefmedewerkers, zoals Lise Koning van het Noord-Hollands Archief. We zagen de honderden pagina’s van het politieonderzoek, hielden het complete rechtbankdossier in onze handen en bladerden door het oude bedrijfsarchief van de Twentsche Bank in Zwolle. Met als klapstuk de originele ontslagbrief van Kees in drie versies.
IS ALLES WAARGEBEURD?
Vanaf het eerste moment wisten we dat dit verhaal zich het best zou vertellen als we de ‘dode bronnen’ tot leven zouden wekken. Voorbij het archiefmateriaal. De personages moesten tot leven komen. Van grote waarde waren de mensen die Kees van Harreveld nog persoonlijk hadden gekend. De familieleden en ook het meisje dat ooit door Het Heertje en zijn vrouw onder hun hoede was genomen. Deze levende bronnen kleurden tot die tijd duister gebleven periodes in. Zij maakten ook invoelbaar voor hoeveel blijdschap de hoofdpersoon zorgde, terwijl er tegelijkertijd zoveel op hem aan te merken is.
Daarom is het goed om te zeggen dat ondanks al die uren in de archieven en lange interviews dit geen klassiek onderzoeksjournalistiek boek is. We hebben voor literaire non-fictie gekozen, waarbij we onze interpretatie geven van de geschiedenis. We hebben de gebeurtenissen zoals deze zich aandienden afgestoft en gedramatiseerd. Om te laten zien hoe de legende van Het Goede Heertje kon ontstaan en hoe het met hem afliep.
BRONNEN
Archieven
Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (Nationaal Archief ): persoonsdossiers.
Stadsarchief Amsterdam: politiedossier, persoons- en woning- kaarten.
Noord-Hollands Archief: rechtbankdossier, faillissementsdos- sier.
Collectie Overijssel: bedrijfsarchief Twentsche Bank. Historisch Centrum Limburg: register Eygelshoven.
Interviews
Gesprekken met verschillende familieleden, januari tot en au- gustus 2023
Gesprekken met Janny Toebak-Mees, mei 2022 tot en met au- gustus 2023
Audiovisueel
Amsterdam Beurs-stad, Polygoon-Profilti, 1975.
Reportage over terugkeer van de Beursbengel, Polygoon-Profilti,
1948.
Online
Van Gent, Henk, ‘Rivierenbuurtbewoner Cees van H., alias het “Goede Heertje”’, www.zuidelijkewandelweg.nl, 2009.
Kranten
Algemeen Dagblad, 24-01-1959, 30-01-1959, 31-01-1959
Algemeen Handelsblad, 23-05-1953, 27-01-1959, 28-01-1959, 29-01-1959, 02-03-1959
De Graafschapper, 09-04-1947
De Maasbode, 30-01-1959
De Telegraaf, 10-07-1954, 29-11-1957, 06-12-1957, 07-02-1958, 23-01-1959, 24-01-1959, 30-01-1959, 31-01-1959, 08-11-1984 De Tijd, 01-05-1958
De Volkskrant, 05-02-1958, 08-02-1958, 31-01-1959
De Waarheid, 29-01-1959
De Zaanlander, 27-11-1947
Eindhovensch dagblad, 05-02-1958, 26-02-1958
Haagse Post, 22-02-1958
Het Financieele Dagblad, 16-3-1945
Het Parool, 19-09-1953, 28-01-1959, 30-01-1959, 13-02-1959
Het Rotterdamsch parool, 31-01-1959
Het Vrije Volk, 28-01-1959, 29-01-1959, 10-02-1959,
14-02-1959
Leeuwarder courant, 13-02-1959
Limburgsch dagblad, 31-01-1959, 07-09-1968
Nieuwsblad van het Zuiden, 24-12-1955, 29-01-1959,
30-01-1959
Overijsselsch dagblad, 31-01-1959
Trouw, 26-04-1958, 14-02-1959, 19-11-1968
Twentsch dagblad Tubantia, 02-05-1958
Zutphens dagblad, 30-01-1959
Boeken/tijdschriften
Esselink, Bert, De Amsterdamse Rivierenbuurt: Honderd jaar schoonheid & schuld. Amsterdam: Uitgeverij Boom, 2021.
Historisch Nieuwsblad, Verzet en Collaboratie in Nederland, 1940-1945. Speciale uitgave. 2021.
Hoogstraten, Dorine van & De Vries, Ben, Monumenten van de wederopbouw Nederland 1940-1965: Opbouw en optimisme. Rotterdam: Nai010 Uitgevers, 2013.
Marinus, Bauke, ‘Een episode uit het leven van Gerard Reve
(1933-1938)’, in: De Groene Amsterdammer, nummer 40, 1
oktober 2004.
Matla, Leo, Zóó krijgt u moed en zelfvertrouwen. Den Haag: N.V. Maandblad Succes, 1942.
Pieterse, H., Vergroot uw levensvreugde. Den Haag: N.V. Maandblad Succes, 1948.
Van der Heijden, Chris, Grijs verleden.:Nederland en de Tweede
Wereldoorlog. Geïllustreerde editie, Kortenhoef. Amsterdam:
Uitgeverij Boom, 2020
Van Veen-Wijers, Olga, Etiquette: Universiteit voor zelfstudie.
Den Haag: N.V. Maandblad Succes, 1947.
Wijnand, J.H., Damrak: Een episode uit het Amsterdamsche beursleven, Schiedam: Boekerij Roelants, 1943.
